Year: 2010

1970 Temmuzunda askere gitmek üzere arkada birçok hatıraları bırakarak Karabürçek köyünden ayrıldım. O yıllarda İlkokul öğretmenleri 20 ay süre ile er olarak askerlik yapıyordu. Uygulamada bunun ilk 3-4 ayı yaz tatiline denk getirilerek kışlada askeri kıyafetle temel eğitim biçiminde kalan kısmı da yine devletin gösterdiği yerlerde öğretmen olarak tamamlattırılıyordu. Aslında 1970 yılında tam bir belirsizlik vardı. Bu uygulama 1970 yılında sona eriyordu. Yani ya aynen sürebilirdi veya 20 ayın tamamı kışlada fiilen askerlik yapmak biçiminde de olabilirdi.Ben bu belirsizlik içinde askerliğimi yapmak üzere köyden ayrıldım.

Askerliğimin başlangıcı Balıkesir-Burhaniye 125. Er Eğitim Alayı idi. Bir önceki yıl aynı yerde amcam Nusret Mola da eğitim yapmıştı. Ondan da aldığım bilgi ile gitmem gereken yeri kolay buldum. Orada zahmet olmasın diye güzelce kafayı asker tıraşı yaptırdım. Nizamiyeden içeri girince bizim gibi yeni gelenlerin arasına karışarak herkesin teslim olmak için girdiği kuyrukta yerimi aldım. Etraftan daha önce orada olan askerlerden ”Memleket neresi? memleket neresi?” sorularından herkesin bir hemşeri arayışı ya da aidiyeti sevdasında olduğunu hemen fark ediyorsunuz. İşlemler uzun sürmedi kayıt olduktan sonra  herkese o malum yeşil elbise ile postallar başta olmak üzere giysiler verildi. Bedenler pek uymasa da arkadaşlarla değişerek uydurmaya çalıştık. Birden herkes başka iken aynılaşıvermişti . Birkaç gün sonra kıyafetlerde insanlar da birbirine alışıvermişti.

Günler de bir birine benzemeye başlamıştı. Gündüzleri Temmuz sıcağı altındaki belki de çoğunluğu ilkokul mezunu olan  çavuşların verdiği sağa dön,sola dön,süngü tak, süngü yerine, yat, sürün, yürüyüş kararı sayılacak say, komutlarının birbirine karıştığı kışlalar doldu boşaldı bu gün ya da yaylalar yaylalar  türkülerinin artık iyice ezberlendiği günler geride kalmaya başladı.Akşamları da çavuşların defterden okudukları teorik bir takım bilgilerin ezberlenmesi gerekiyordu. Askerlik nedir? disiplin nedir? den başlayan tarifleri su gibi ezberledik. “Kanunlara ve emirler mutlak bir itaat, astın ve üstün hukukuna riayettir” şeklindeki disiplinin tanımı ta o günlerden aklımda kalmıştı. Gündüzleri zincirlemeli olarak tekmillerle başlayan eğitim bütün alayın alay komutanı önünden geçişi ile gerçekleştirilen bir seramoni ile son buluyordu. Geçiş beğenilmezse birkaç kez tekrarlanıyordu. Eğitimin  başlamasından bir ay kadar sonra yemin merasimi vardı .Bütün Alay bir araya toplandık Alay komutanı”125. Alayın kahraman erleri….”diye başlayan bir konuşma yaptı. Bir ayda kahraman bile oluvermiştik. Daha sonra büyük masalar üzerine konan çeşitli silahlara birer elimizi koyarak ”Karada, havada,denizde her zaman ve her yerde  “ şeklinde başlayan  yemin metnini tekrarlayarak merasim sona ermişti.

Yemin de ettiğimiz için artık boş silahla da olsa nöbet tutuyorduk. Tuvaletler dahil bir çok yer nöbet mahalli olarak belirlenmişti. Uygulamalarda çok akılcı olmayan durumların izahı için “mantığın bittiği yerde askerlik başlar” biçiminde filozofik açıklamalar yapılıyordu bazılarınca. Bu arada alayımız denetim bile geçirdi.O gün yemekhane görülmeli idi.Ortasında boydan boya kırmızı bir halı.Masalarda beyaz örtüler, beyaz peçeteler, porselen tabaklarla bambaşka bir yer oluvermişti birden. Denetimin nasıl geçtiğini bilemiyorum tabi ama bizim yemeğimizi dışarıda alüminyum tabaklarda yemek durumunda kaldığımızı çok iyi hatırlıyorum. Bunun böyle olduğu herkes tarafından bilinmesine rağmen herkes bulunduğu rolü oynamak durumundaydı.

Bir aydan fazladır eğitimimiz geçtiği halde durumumuzla ilgili hala bir açıklık yoktu. Geçmişte olduğu gibi 3 aylık bir eğitimden sonra öğretmen olarak mı devam edecektik, yoksa bu elbise içinde 20 aylık süre doldurulacak mıydı? Söylenti çoktu ama gerçeği bilen hiç yoktu. Derken ne oldu nasıl oldu bilmiyorum zannediyorum gelişimizin 46 .gününde eğitimin sone erdiği ve ertesi gün kura çekilerek bundan sonraki askerlik görevinin öğretmen olarak tamamlanacağı açıklandı.Doğrusunu söylemek gerekirse sabahı zor ettik.

Sabah öğretmen bölüğü olarak kuralarımızı çektik. Kurada 2 seçenek vardı. Ya bir vilayet adı çekilerek orada öğretmenlik devam edecek ya da Okuma yazma okullarından birini çekecektik. Ben Çanakkale Jandarma okuma yazma okulunu çektim. Bir yıl orada çalışacak daha sonra bir yıl yine gönderildiğim yerde öğretmenlik yaparak askerliğimi tamamlamış olacaktım. Burhaniye’den Çanakkale’ye gitmek zor olmadı. Rastlantıya bakın ki geçen yıl burada eğitim gören amcam da oraya gitmişti.Bir yıl ara ile adeta birbirimiz takip ediyorduk.

Rıfkı beyden aldığım parayı öyle terziye falan kaptıracak değildim artık . Doğru dürüst bir iş yapılacağı da yoktu bu küçük kasabada. Elimdeki harçlıkla durumu idare eder, öğretmenliğe başlayınca alacağım ilk maaş ve donatım bedeli ile(O zamanlar ilk göreve başlayan öğretmene maaşı kadar bir de donatım bedeli denen para ödenirdi) özlemlerimi gerçekleştirirdim. Ama Allah gani gani rahmet etsin dedem yine başka bir teklifle geldi.”Ben dokturu ile görüştüm. Eczanesine bir çırak lazımmış yarın seni hastanede bekliyor” dedi. Dokturu dediği kasabımızın hem hükümet, hem sağlık merkezi,hem de özel doktoru olan Erduran Beydi.Biraz canım sıkıldı ama dedemi kırmak da olmaz diyerek herkesin hastane dediği ama sonraları kapısında sağlık merkezi yazan binaya gittim.Tren istasyonunun biraz ilerisindeki bu binada Erduran bey önce resmi görevini yürütüyor,daha sonra da çarşıdaki muayenehanesine gelerek özel hastalarına bakıyordu. Aslına bakılırsa benim kafamdaki senaryoya göre bu iş olmayacaktı .Doktorla görüşürken muhakkak bana ”Daha önce yaptın mı?tecrüben var mı?”falan diye soracak Benden de hayır yanıtı alınca bu  iş olmayacak,ben de dedeme durumu böyle anlatarak işin içinden sıyrılacaktım .

Hastaneye gittiğimde vakit öğleye yaklaşıyordu. kapıda 7-8 hasta sırasını bekliyordu Ben hasta olmadığım ve ayrıca da işim çok kısa süreceği için kapıyı vurarak girdim.Doktor bir an için hastayla konuşmasını kesti.Beni dinledi ben çok kısa olarak durumu anlattım.O da hemen ceketinin cebinden birkaç anahtarın üzerinde olduğu bir anahtarlığı elime tutuşturarak “Sen git eczaneyi aç ben de yarım saat kadar sonra hastalar bitince geliyorum” dedi ve benim herhangi bir şey demememe zaman bırakmadan hastası ile hastalığına ilişkin konuşmasına kaldığı yerden devam etmeye başladı. Çuvallama sırası bana gelmişti.Böyle bir senaryo için planım yoktu.Çaresiz selam vererek odadan çıktım.

Demiryolu boyunca eczaneye gitmek için istasyona doğru yürüyordum. Ama bir düşüncedir almıştı beni. Bu arada doktorun eczanesi kavramına da bir açıklık getirmeliyim belki merak edenler için.O yıllarda ilçemizin 7-8 bin kadar nüfusu vardı. Şu anda 8-10 kadar eczane olmasına rağmen o zamanlar pek verimli olamayacağı veya eczacı yetersizliği nedeni ile bildiğimiz türde bir eczanesi yoktu. Böyle durumlarda mevzuatta orada çalışan doktorlar isterlerse “Ecza dolabı” adı altında ilaç satışı da yapabiliyordu. Ama bir eczane açılması halinde bunun kapatılması gerekiyordu.Yani benim ve herkesin Eczane dediği şey yasalarda ecza dolabı denen şeydi. Hemen şunu da belirtmeliyim ki Ecza dolabımızın kapasitesi ve yoğunluğu bir eczaneden farksızdı.

Çarşı merkezinde doktorun muayenehanesi ile eczane karşı karşıya idi. Bana verilen anahtarlıkta da zaten hem eczanenin hem de muayenehanenin anahtarı vardı. Eczanenin kapısını açarak içeri girdim. O bildik ilaç kokusu karşıladı önce beni. Sonra büyük dolapların raflarında  yazılarını dahi zorlukla okuduğum irili ufaklı rengarenk ilaç kutucuklarına hayretle bakmaya başladım. Bu işin içinden nasıl çıkacaktım bir türlü bilemiyordum. Biraz sonra hastaneden reçetesi yazılan hastalar gelmeye başladı. Yüreğim de küt küt atıyordu. Gerçi doktor onları kendisini beklemeleri için tembihlemişti ama bundan haberi olmayanlar reçeteyi önüme koyuyor ve ”Hadi versene kardeşim ne bekliyorsun” diye çıkışıyor doğal olarak. Ben bir reçeteye bir adama bakıyorum yazıyı okumak ayrı bir dert okusan o kadar ilaç içinden bulmak ayrı bir dert yani kısacası olacak gibi değil. Durumu müşteriye, hastaya kendimce izah etmeye çalışıyorum. Anlayan da oluyor “Madem bilmiyorsun bırak da bir bilen yapsın” diyende.Biraz sonra doktor geldi.Bütün reçeteleri tezgahın üzerine sıra ile dizdi.Her birinin üzerine 3-5 kutu ilaç koydu. Bana da:”Sen bunların üzerlerindeki fiyatlara göre hesapla ve parasını al, ben karşıya geçiyorum 7-8 hasta görüp tekrar geleceğim ”dedi. Muayenehane de hemen karşıda olduğu için birkaç gün böyle gel-git idare ettik.Ama ben de yine tık yok. Belki doktor sen bu işi beceremeyeceksin deyip kovar diye de bekliyorum. O da olmuyor.

Bir akşam üstü eczanede ortalık biraz sakinken kendisine “Bu böyle nasıl olacak? Galiba ben bunu öğrenemeyeceğim. Bana ne kadar dayanacaksınız bakalım” diye bir giriş yaptım. O gayet rahat””Öğrenirsin öğrenirsin” demekle yetindi. O zaman öğrenmeyi çabuklaştırmak için kafamda oluşturduğum düşünceyi hayata geçirmek gerektiğini düşündüm ve  doktora da öğrenmenin çabuk olması için kendisinden reçeteleri mümkün olduğunca okunaklı yazmasını rica ettim. O da biraz da gülerek “Tabi niye olmasın” dedi. Demek bu diyardan gidemediğime göre bu deveyi güdeceğiz   düşüncesi ile  kafamda oluşturdum sistemi gerçekleştirmeye karar verdim. Eczane kapanınca ve hafta sonu önce eczanede var olan tüm ilaçların sabırla bir listesini çıkardım. Onları baş harflerine göre alfabetik biçimde grupladım.  Sonra da eczanede bulunan dolapları A,B,C,D,E…. şeklinde isimlendirdim.Ardından her dolaptaki rafları 1,2,3,4,5,6,…diye numaralandırdım. Alfabetik olarak grupladığım her ilacın karşısına  Terramycine : B/3 veya Vi-misin:B /4 gibi adeta ilaçların adresini yazdım.Açıkçası dersime iyice çalıştım. Pazartesi sabah reçete sahipleri reçetelerini uzatınca adresten dolap ve  rafa uzanıyor ve arama alanını bir metrelik bir mesafeye ve rafta bulunan 8-10 çeşit ilaca indiriyordum. Biraz sonra doktor geldiğinde kendisinden reçetelerin üzerlerine koyduğum ilaçları kontrol etmesini istedim. O bile şaşkınlığını gizleyemedi. Bir de büyük emeklerle hazırladığım ve ön tezgahta camın altındaki alfabetik ve adresli listemi görünce bayağı etkilendi. Kısacası ben 8-10 gün sonra tabir caiz ise kırk yıllık eczacı olmuştum. Zaten bir süre sonra mevsimsel olarak yoğunlaşan ilaçlar,birbirinin yerine verilen ilaç akrabalıklarını da çözmeye başladım.

O yıllarda cep telefonu hiç olmadığı gibi sabit telefon da nerdeyse lüks sayılırdı. Kasabamızdaki telefonu olanlar önce postaneyi arıyor ve istedikleri numarayı bağlatıyor veya kayıt yaptırıyordu. Ne eczanede ne de doktorun muayenehanesinde telefon yoktu. İstanbul’daki ecza deposu yandaki ilçenin tek bankası olan Ziraat bankasından ödemeli aranıyor, veya ecza deposu belli aralıklarla yine bankanın telefonundan sipariş almak için bizi arıyordu. (Şeref ecza deposu 22 61 49) Ecza deposu ve o zamanlar altı rakamlı olan telefon numarası hala aklımdadır. Siparişleri vermek için bazen ziraat bankasına ben gidiyordum. Müdür odasının koltuğuna oturarak siparişleri ilk geçtiğimde epey heyecanlanmıştım .Galiba telefonda ilk konuşmamdı.

Açıkçası yaptığım işten keyif almaya da başlamıştım. Bir kere Doktor ile olan ilişkilerimiz çalışan ve çalıştıran ilişkisinin çok ötesinde idi. Kendime olan güvenim de iyice artmıştı. Adını tarif edebileceğim gerçek bir işti yaptığım. Bazen acil hastalar gece doktorun evine gidiyor oda ilaç almaları için bizim evi tarif ediyordu. Gecenin bir yarısında bize seslenildiğinde veya camım tıkladığında kendimi çok daha önemli hissediyordum. Gecenin karanlığında ilaçlarını verdiğim insanların gözlerindeki şükran duygusunu anlatmaya sözcüklerin gücü yetmezdi.

Bir gün doktor  ”Hadi Necmi Tekirdağ’a gidip kendimize bayramlık bir şeyler alalım” dedi.  Birkaç  hafta sonra bayram olacağını hatırladım ben de. Doktor bu gibi işlerde ilçemizin tek ticari taksisi olan şoför Alinin 56 model sarı-siyah damalı chevroletini kullanıyordu. Doktorun bile henüz özel bir arabası yoktu. Bir keresinde hayali olan vosvosu(Volsvagen) alacağından bahsetmişti. Tekirdağ’da önce hazır giyim mağazasından hatırladığım kadarı ile bir siyah pardesü ile bir kanedyen türü ceket aldı bana. Daha sonra Sümerbank’a giderek ikimize de birer takım elbiselik kumaş aldık.Ben hasret kaldığım siyaha yöneldim yine Elastikotin denen yünlü kumaşı Muratlıya dönünce İlçenin duayen terzilerinden hemen eczanenin yanındaki Terzi Ali’ye verdik. Sonuçta hem alınanlar hem de dikilen elbisem  üzerime tabir yerindeyse tam cuk oturdu. Bunların hepsini büyük bir zevk ve keyifle kullandım .Hele kanedyen ceketi sanıyorum Muratlı’da hala ara sıra giymekteyim(Yani 42 yıllık ceket Galiba bu konuda Hayrettin Karacanın kırmızı kazağı ile yarışabilirim.)

Tabi bu arada zaman akıp gidiyordu. Mayıs ayına girdiğimizde “Doktoru yavaş yavaş bir endişe kaplamaya başlamıştı.”Senin tayin ne zaman belli olacak?”gibi soruları sıkça sormaya başlamıştı. Benim her ne kadar gerçek doğumum 14 Mayıs ise de Kayıtlara bu 15 Haziran olarak geçmiş.Dolayısı ile ben de 18 yaşını 15 Haziranda doldurmuştum.Benim Tekirdağ İli emrine verildiğime ilişkin yazı da 26 veya 27 Haziranda elime geçti.29 Haziranda Tekirdağ’da göreve başlamıştım.Hayrabolu İlçesinin Karabürçek köyüne de tayinim yapılmıştı.Tabi 1 Temmuzda da  tatil başlıyordu.Doktora durumu anlattım. Artık resmen öğretmen olmuştum. Beni kutladı.”Mecbur değilsin ama eğer bu günleri boş geçireceksen okullar açılana kadar yardımcı olabilir misin?” dedi.”Tabi niye olmasın Eylül başına kadar resmen tatil zaten” dedim. Bu kadarı bile onu rahatlatmaya yetmişti.

Sayılı günlerin çabuk geçtiği söylenir. Yine de öyle oldu. Ayrılma gününe birkaç gün varken “Hazırlan yarın İzmir’e gezmeye gidiyoruz” dedi. Bu bana önce şaka gibi geldi.”Yarın şoför Ali bizi alacak sabah şu saatte hazır olalım” deyince işin şaka olmadığını anladım. Ertesi sabah yine Şoför Ali’nin 56 model chevroleti ile yola koyulduk. Ben,doktor,eşi gönül abla, çocukları Dilek ve Hüseyin ile başlayan yolculuğumuzun ilk gecesinde Çanakkale’de  konakladık. Ertesi gün İzmir’deydik. İzmir’i ilk kez görüyordum. İlk kez gördüğüm daha birçok şey vardı. Gerçek bir sirk’i beklide ömrümde ilk ve son defa orada görecektim. İzmir dönüşü de vedalaşıp ayrıldım. Ayrılırken de bana birkaç hafta sonra şoför Ali ile köyüme mutlaka beni ziyarete geleceğini de ısrarla ve tekrarlayarak belirtmişti.

Herhalde bu bölümün burada bitmesi gerekir. Belki de beni en çok etkilediğinden, belki de diğer işlerden çok daha fazla burada çalıştığımdan olsa gerek en uzun bölüm de bu oldu galiba.Ama herkesin sabrına sığınarak yazıyı  bir iki paragraf daha uzatacağım.Görevli bulunduğum Hayrabolu ilçesinin Karabürçek köyünde 4-5 hafta geçirmiştim.Üçüncü haftadan sonra her hafta sonu doktorun gelmesini bekledim hep. Çünkü söylediğinde son derece samimi idi. Galiba gelişimin 4 veya 5.haftası dayanamayıp ben Muratlıya gitmeye karar verdim. Takvim 5 Ekimi gösteriyordu ve içimde de tarifsiz bir sıkıntı vardı.O Zamanlar Cumartesi öğleye kadar mesai vardı.Cumartesi ders çıkışı Muratlıya geldim.Evde biraz oylandıktan sonra hemen doktorun muayenehanesine koştum.Akşamın artık son ışıkları muayenehanenin camlarına vuruyordu Doktor da galiba son hastasını görüyordu.Beni görünce yani birbirimizi görünce müthiş mutlu olduk. Yaklaşık bir saate yakın sohbet ettik .Vedalaşırken ”Yarın eve bekliyorum,orada devam ederiz Gönül ablan da çok sevinecek” dedi. Ben de nasılsa yarın bol bol görüşürüz diyerek evime gittim.

Her yerde de olduğu gibi bizim kasabamızda da Cuma dışında camilerden sela okunduğunda bu  birinin hayatının sona erdiğinin işareti sayılırdı .Eve geldiğimin ertesi günü yani Pazar sabahı yine sela gelince kim acaba diye ben de herkes gibi merak ettim.Tabi acı haber hemen yine tez yayılmıştı. “Doktor Erduran ölmüş” dediklerinde buna bir türlü inanasım gelmedi. Daha dün 15-20 saat önce görüştüğümüz ve görüşmek üzere ayrıldığımız kişinin böyle bir sonu yaşayacağını pek aklım almıyordu. Tabi evine gidince acı gerçeği kabullenmek zorunda kaldım. Eşi Gönül Abla’nın durumu yürekler acısı idi. Doktor Kendisinde bronşektazi – ne demektir pek bilmem ama- olduğunu bir ara söylemişti. Öldüğünde 34 yaşındaydı Bevliye ihtisası yapma ve vosvos(Volsvagen) alma hayallerini de birlikte götürmüştü. O sırada Ecza deposu ile ilgili işleri de ancak benim yardımım ile sonuçlandırabilmiştik.

Eşi Gönül abla yarım bıraktığı tıp eğitimini tamamladı. Biyokimya ihtisasını yaptı. İstanbul’un çeşitli yerlerinde hekimlik yaptı.Şu anda bir tahlil laboratuarı vardır.Kendisi ile bu süreç içinde zamanımız elverdiği ölçüde ilişkilerimiz sürmüştür.

Amelelik işinden sonra belki özlediğim elbiseye kavuşamamanın da  sıkıntısı ile birkaç gün etrafta aylak aylak gezdim. Daha sonra rahmetli dedem “Ben Rıfkı beyle görüştüm onun değirmeninde kantar memuru lazımmış bir bak istersen” dedi.Zaten elde elbise olmadığı gibi kazandığımın paradan da hiç kalmamıştı.  Çaresiz büyüme aylarında bir de bunu deneyelim dedim.

Rıfkı beyin un ve yağ fabrikası Sıra dükkanlar denen caddenin sonunda kasabanın da hemen çıkışında bulunuyordu. O sıralar İlçenin iki fabrikatöründen biri olan Rıfkı bey Halk partinin de ileri gelenlerindendi. Dedemde Atatürk ve İnönü çizgisini takiben halkçı bir geleneği sürdürüyordu. Sanırım tanışıklıkları da buradan geliyordu. Bu samimiyetten doğan yakınlıkla da belki beni önermiş olacağını tahmin ediyordum.

Neyse ben gittim Rıfkı beyle tanıştım.Beni un değirmeninin bulunduğu kantara yönlendirdi.Oradaki işin bir zorluğu da yoktu.Çoğunlukla traktör veya at arabaları ile getirilen buğday çuvalları kantara konuyor.Brüt kilo yazıldıktan sonra çuval darası, çerçöp firesi.öğütme bedeli yüzdesi,kepek yüzdesi gibi miktarlar düşüldükten sonra buğdayı getirene net alacağı un kilogramını yazan pusula veriliyordu.  Fakat birkaç gün sonra anladım ki fabrikada Rıfkı beyin yerinden başka bütün yerler kaygan. “Bugün un kantarına geç, yarın un çuvalları yüklenecek, Ayçiçeği deposunda iş var” talimatları birbirini izlemeye başlayınca anladım ki burada herkes her işi yapıyor. İşler zor gelmiyordu ama biraz sanki kendimi aldatılmış hissediyordum.Yoksa  inşaatta yaptığım iş kadar yorucu bir iş değildi netice olarak.Ayrıca bir ayı doldurmadan  ayrılırsam belki sıfır ücretle çalışmış olabilirdim.Bir ayın dolmasına da 3-5 gün kalmıştı zaten.

Fabrikanın her yerinde her işi yaparken bir gün Rıfkı beyin evine kömür inecek diye bir buyruk geldi. Rıfkı beyin birisi fabrikaya yakın bahçe içinde birisi de çarşı içinde iki evi vardı. Kamyon çarşı içindeki evinin önünde durdu.Bidonları kömürle doldurmaya başladım. Ama bir yandan da kafam karmakarışıktı. Bir taraftan herkesin “Bak öğretmen okulunu bitirememiş kömür taşıyor” diyeceği düşüncesi geçiyor, bir yandan ilkokuldan aynı sınıfta okuduğum Rıfkı beyin oğlu Nazmi ile karşılaşma ihtimali canımı sıkıyor. Bir yandan da kendimi kandırılmış ve kullanılmış hissediyorum. Yani kafam tam manası ile karmakarışıktı. .Bilmiyorum kürekle kaçıncı bidonu dolduruyordum benimle aynı işi yapan kişiye”Rıfkı beye selam söyle ben gidiyorum arkadaş” diyerek oradan ayrıldım.

Evde bu konuda bana hiç kimse hiçbir şey söylemedi. Durumu biraz sakin değerlendirdiğimde bir ayı doldurmama da 2-3 gün kalışı aklıma geldiğinde “Niye şu kömür işi en azından aylığı aldıktan sonra çıkmadı ki” diye geçirdim .Aylık olarak sanıyorum 200 liraya anlaşmıştık.O kadar çalışmışlığım ne olacaktı? Birkaç gün sonra çalıştığım günlerin ücretini talep etmemin en doğal hakkım olduğunu düşünerek Rıfkı beyin yanına çıktım. Şansa bak ki karşılaşmak istemediğim oğlu Nazmi de köşede koltukta oturmuş gazetesini okuyordu. İlkokuldan sonra hemen herkesin gittiği yerleri aşağı yukarı biliyorduk ama Nazmi için duyduğumuz sadece İstanbul’a okumaya gitmiş haberi idi. Sanıyorum İstanbul’da  Kabataş veya Galatasaray Lisesine giderek oradan da üniversite ve babasının tahtına oturmak gibi bir yol izleyecekti. İlkokulda ileri derecede bir samimiyetimiz olmasa da Nazmi beni tanımamış olamazdı. Gazetesini biraz daha yukarıya kaldırarak hangi düşünceden kaynaklandığını bilmiyorum ama o da benimle  göz göze gelmemeye özen gösteriyordu. Ben odadan ayrılana kadar da gazete aşağıya inmedi.Ben Rıfkı beye hiç uzatmadan ayrılmak istediğimi ve çalıştığım günlerle ilgili ücretimi almaya geldiğimi söyledim. Rıfkı bey beni son derece sevecen karşıladı. Belki benim hissettiklerimin ve yaşadıklarımın da farkındaydı. “Ben seni çok iyi anladım. Ben sana o işleri bilerek verdim. Pişesin,olgunlaşasın ve hayatı öğrenesin istedim.”kabilinden cümleler kurduktan sonra “Hemen  muhasebeye git ödemeyi yapsınlar” dedi. Bunu duyunca biraz rahatladım. Yandaki bölüme geçerek 180-190 lira kadar tutan paramı aldım.

Rıfkı beyin dediği gibi pişttim mi olgunlaştım mı bilemiyorum ama bazı şeyleri öğrenmeye başlamıştım. Para bir güçtü ve kimdeyse güçlü olan da oydu. Öğrenmeye başladığım gerçekler su yüzüne çıkmaya başlıyordu.

Daha önceki bölümlerde öğretmen okulunu bitirdiğimde 18 yaşını doldurmadığım için göreve başlayamadığım bu nedenle de yaklaşık bir yıl büyümem gerektiğini belirtmiştim.Gerçi o sıralarda mahkeme kararı ile yaş büyütmeler söz konusu idi ama ben ailenin ilk çocuğu olduğumdan böyle durumda doğum tarihi nikah tarihinin önüne geçiyor falan gibi sebeplerle bu yolu denememiştik.Gerçi daha sonra yapılan yasal düzenlemelerde mahkemelerden kaza-i rüşt kararı alınarak bu tür sorunlar halledilir olmuştu.Kaza-i rüşt kararı bireyin kronolojik olarak 18 yaşını doldurmasa bile bu yaş olgunluğuna ve sorumluluğuna sahip olduğunu belirten bir belge idi.

Sınıf arkadaşlarım görev yerlerine gittikten sonra ben de evimizde çiftçilikle ilgili her yaz yapmakta olduğumuz işlerle uğraştım bir müddet. Çapa,orak,harman, saz biçme,saman taşıma, yakacak olarak ayçiçeği saplarını toplama gibi rutin işler eylül ayına kadar bitmişti. Aylaklığı biraz özlemiştim fakat biraz da sıkılmaya başladım. Ayrıca biraz da para kazanmam gerekiyordu.O sırada arka komşumuz olan Arif cambazlara eski köylülerimizden veli usta ev yapıyordu.Bana “İnşaatta benim yanımda çalışır mısın?” dedi.Ben de kabul ettim. Yaptığım iş onun buyurduğu şekilde tuğla taşımak,taş vermek,harç karıştırmak gibi işlerdi.Birlikte 20-25 gün kadar çalıştık.Orada işim bittiğinde elime yaklaşık 300 lira civarında para geçti. Bu belki o yaşa kadar elime geçen en büyük para idi. Öğretmenliğe başladığımda bile belki bunun biraz fazlasını maaş olarak alacaktım.

Öğretmenliğe fiilen başlamama bir yıldan az bir zaman kaldığını da düşünerek kazandığım para ile bir takım elbise yaptırmaya karar verdim. Yakın komşulardan birisi kendi evinin sokağa bakan bir odasında  terzilik yapıyordu. Raflarda bulunan birkaç çeşit elbiselik kumaş içinden siyah üzerinde  hafif çizgileri olan bir tanesinde karar kıldım. Ölçüler alındı. Artık benim de sınıfa girdiğimde yatılı okulda verilenlerin dışında esaslı bir takım elbisem olacaktı. Bir kaç gün sonra üzerinde beyaz dikişleri olduğu halde provaya hazır olarak askıda yerini almıştı elbisem.Prova yapılışı sırasında keyfim kaçmaya başlamıştı. Elbisede sezdiğim tuhaflıklarla ilgili olarak terziye          “Şu omuzlar çok dar olmamış mı?” veya “Pantolonun bel kısmı biraz garip değil mi?” diye sorduğumda Terzi “O önemli değil” “Merak etme ondan bir zarar gelmez” gibi beni hiç de tatmin etmeyen cevaplar veriyordu.

Elbise tamamlanıp eve getirdiğimde sadece bir kez giyebildim. Omuzları ve paçaları olabildiğince dar orta kısmı da olabildiğince geniş dikey bir baklava dilimine benzer bir görüntü ortaya çıkmıştı. O kadar gün çalıştığımın karşılığıma mı yanayım, aylar sonra okulumda öğrencilerimin karşısına çıkacak takım elbisenin gittiğine mi yanayım şaşırdım. Ama olan olmuştu ve bu da hayatın başka bir tecrübesi idi.

Son yıllarda adına şiddet dediğimiz olaydan bizim çocukluk ve okul yıllarında dayak, sopa gibi daha avam ifadelerle bahsediliyordu. Doğrusunu söylemek gerekirse ailede, okulda ve kışlada pek de yadırganmayan bir eğitim ve cezalandırma yöntemi idi. “Eti senin kemiği benim”, “Dayak cennetten çıkmadır”,”Öğretmenin vurduğu yerde gül biter”,”kızını dövmeyen dizini döver” “Dokuz nasihatten bir serencem iyidir”gibi anonim değerlendirmeler yanında “Nush ile uslanmayı etmeli tekdir,tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir” gibi ünlü şairlerimizin kabulleri de bu konuda anlayış birliği oluşturuyordu.

Yıllar sonra görev gereği bu defa şiddet uygulayanları sorgulama durumuna geldiğimde ilgili öğretmen veya yöneticilerden “Ah hocam hiç eskiden böyle miydi? Bir de şimdiye bakın çocuğa dokunsan, biraz kulağını çeksen soluğu ya milli eğitimde ya da savcılıkta alıyor.” şeklinde eski  günlere ait özlemleri ve bu güne ait yakınmaları duyabiliyorduk .Aslına bakarsanız bu kabul hukuki mevzuatımıza bir şekilde girmişti.O tarihlerde Danıştay’ın bir dairesinin terbiyevi amaçlarla dövmeyi kabul edilebilir olacağına dair kararlarını bile incelemelerde kullanmak ve değerlendirmek durumunda kalıyorduk.Tabi terbiyevi amacın veya terbiyevi şiddetin ölçüsü veya başlayıp bittiği yer neresidir o da ayrı bir konu.

Aileden, ilkokuldan başlayarak 12.sınıfa kadar olan eğitim basamaklarının her aşamasında ki bunlara erkeklerin askerliğini yaptıkları kışlayı da ilave edebilirsiniz-farklı görüntü ve miktarlarda olmakla birlikte bu olguyu yaşamak mümkündü. Bireyin kendi yaşamasa bile buna tanık olması dahi aslında hoş olmayan bir durumdu. Şükürler olsun ki yüksek öğretim döneminde bu yoktu. Yoktu ama bu defa ya öğrenciler birbirlerine veya polis tarafından öğrencilere uygulanması biçiminde de olsa muhatapları değişerek aynı filmi görmeye devam ediyorduk. Düşünebiliyor musunuz lise seviyesinde öğretim gören bir öğretmen okulu öğrencisi kahvehanede görüldüğü için, tavla oynadığı için veya bir başka nedenden ötürü bir şekilde cezalandırılıyor, ama aynı öğrenciden birkaç ay sonra gerektiğinde köy kahvesine giderek toplumu aydınlatması ve yönlendirmesi bekleniyordu. Tabi bu anlayış ve kültürle büyüyen birinin kendi yaşamında yaşadıklarını bir ebeveyn, bir öğretmen olarak kendinden sonrakilere yansıtması kadar doğal bir şey olamazdı.

Neticede biz de bu toplumun bir parçasıydık. Bu uygulamaların ve anlayışların ne kadar dışında kalabilirdik? Gerek 8-10 yıllık öğretmenliğimde ve gerekse de ana baba olarak sayıları 1-2 kez de olsa buna tevessül etmenin utancı, mahcubiyeti ve pişmanlığı içindeyim. Hiçbir şeyin bunu mazur göstereceğine de inanmıyorum. Durumu kurtarmak için “Ama çok yaramazdı,hiç derslerine çalışmıyordu,okuldan sürekli kaçıyordu,sigara içiyordu,bana karşı geliyordu ve küfür ediyordu…..” gibi yüzlerce gerekçeyi sıralasak bile dayağın, şiddetin bir aczin ve yetersizliğin ifadesi olduğu gerçeğini değiştiremeyiz.Bu bakımdan bu uygulamanın parçası olarak hatırladığım ve hatırlamadığım herkesten özür diliyorum,yıllar sonra hatırlayıp pişmanlık duyanları da özür dilemelerine gerek kalmadan affediyorum.

Bazen arkadaşlarla da konuşmuşluğumuz olmuştur. Şöyle geriye dönüp baktığında insanoğlunun bir yığın yanlışı olduğunu kendisi bile fark ediyor. Acaba yaratan yarattığına bir şans daha vermeyi düşünmez mi diye de aklımdan geçmiyor değil.Yani ilk yaşananları hayatın bir müsveddesi olarak kabul edersek ikincisini de temiz ve gerçek defter düşünmek gibi yani.Bunların her ikisinde de aynı hataların ve yanlışların yapılması halinde artık kişinin cezalandırılması gerektiği biçiminde yani.

Yurdun çeşitli yerlerinde yaklaşık beş yıl kadar ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra bir üst öğrenim görmek için şansımı denemek istedim. O zamanlar öğretmen okulunu bitirenler sadece kendi kulvarlarında yüksek öğretim yapma hakkına sahipti.Yani genel liselerin girdiği merkezi üniversite sınavlarına giremiyor, öğretmen yetiştiren yüksek okulların ayrıca açtığı sınavlarla bu okullara kabul ediliyorlardı.Lise mezunları ise hem merkezi sınavlara girerek çeşitli üniversitelerin çeşitli bölümlerini tercih edebiliyor hem de öğretmen yetiştiren yüksek okulların sınavlarına da girebiliyorlardı.Öğretmen okullarında olduğu gibi bu okulların girişinde de önce test tekniği ile bir yazılı sınav, akabinde de mülakat sınavı yapılıyordu.

O sıralarda görev yaptığım Beykoz’un Bozhane köyüne gelen postacı bana daha önce imtihanlarına girdiğim İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsün Eğitim(Pedagoji) bölümünün yazılı sınavlarını kazandığımı ve belirtilen tarihlerde yapılacak mülakat sınavlarına gelmem gerektiğini bildiren yazısını getirmişti. Bu sınavları da kazandığımda bu okulda yatılı veya burslu okuma imkanına kavuşacaktım. Bu okulu bitirince de mezun olduğum öğretmen okullarında öğretmenlik veya İlköğretim Müfettişi olma şansım olacaktı.

Bölüme 36 öğrenci alınacaktı .Tabi çağrılan öğrenci sayısı bunun birkaç katı idi. Sınavlar sonuçlanıp listeler açıklandığında dikkat ve heyecanla izlediğim listede ilk 36 ya giremediğimi görünce üzülmediğimi söylesem yalan olur. “Ne yapalım kısmet değilmiş diyerek” Beykoz’daki görevime devam etmeye başladım. Şunu da hemen belirteyim ki okula girmeye hak kazanan 36 öğrenci içinde yoktum ama listenin sonundaki ilave edilen birkaç kişilik yedek isim arasında adım vardı.(Sanırım 2 veya 3.yedekteydim) Bunu görünce çok  az da olsa bir umut pırıltısı içimde tekrar belirdi.

Birkaç gün umutla bekledim. Pek ses seda çıkmayınca tam ümidimin tükendiği sırada moda deyimi ile postacı kapımı ikinci kez çaldı. Getirdiği yazıda yasal birtakım gerekçelerden ötürü kesin kaydını yaptıramayan öğrencilerden boşalan kontenjan için belli tarihe kadar başvurmam halinde kesin kaydımın yapılacağı açıklanıyordu. Ben kaydımı yaptırmak için okula gittiğimde 1973 kasımının sonlarıydı. Ekim ortalarında başlayan eğitim üzerinden nerdeyse 5-6 hafta geçmişti. Eğitim göreceğim dersliğe gittiğimde teneffüs saati idi.36 kişilik sınıfta 12 masa vardı ve her masada 3 er kişi oturuyordu. Yani herkes yerini kapmış, tanışıklıklar gelişmiş benim ise oturmak için yer seçmekten çok ve her neredeyse boş kalan o son sandalyeye oturmam gerekiyordu.Ben kapıda rastladığım ilk öğrenciye kendimi tanıtıp boş yerin nerede olduğunu sordum. O da en ön sırayı işaret ederek oturmakta olan iki kız öğrencinin arasındaki boş sandalyeyi işaret etti. Tabi içimden “Körün istediği bir göz ve Allah verdi iki göz” demek geçti.

Neyse yedekten kayıt olmanın bir cilvesi ile de olsa sağ ve sol yanımdaki kız arkadaşlarla bu okuldaki öğrenciliğim başlamış oldu. Sıra arkadaşlığı şeklinde bile olsa doğrusunu söylemek gerekirse sağlı ve sollu olarak nerdeyse omuz omuza, dirsek dirseğe öğrencilik hayatımın hiçbir döneminde karşıt cinse bu kadar yakın olamamıştım. Özellikle sol yanımda yani kalbimin bulunduğu taraftaki kız – yani şu andaki eşim Nuray-  sonunda benim hayat arkadaşım ve çok sevdiğim çocuklarımın babası olma mutluluğunu bana yaşatınca galiba okula yedekten girmeyi dahi doğru zamanda ve doğru yerde olmayı sağlayan ilahi bir mucize olarak değerlendirdim.

Bu okulda geçen 3 yılın son altı ayını saymazsak diyebilirim ki öğrencilik hayatımın en özgür, en rahat, öğretmenler dahil herkesle en eşit diyebileceğim dönemini yaşadım. Sınıfımızdaki herkesin en az 3-5 yıllık sınıf öğretmenliği deneyimi vardı. Zaten kayıt olmanın ön şartı da buydu.Bu birikimle gelen olgunlaşma,ev arkadaşlığı ilişkileri,eğitim ortamının son derece demokratik olan işleyişi öğrenciliği son derece keyifli yapıyordu.

Son altı ayın ayrı tutulması konusunda oluşan soru işaretlerine de açıklık getirmek isterim. O tarihlerde tüm ülkede olan öğrenci hareketleri,boykotlar,işgaller nihayet bizim okula da gelmişti.Başlamış veya başlatılmış olan boykotun ne tam olarak içindeydik ne de tam olarak dışındaydık.Bir yığın psikolojisi içinde bazılarınca adeta tatil anlayışı içinde boykotun üzerinden günler ve haftalar geçmeye başlamıştı.Zaman da bir yandan akıp gidiyordu.Sanki günün birinde gaipten bir ses boykotun bittiğini birilerine haber verecek sonra onlar da bir kısmı memleketlerine gitmiş olan öğrencilere bu haberi uçuracaktı.Gruplar arasında hararetli tartışmalar sürüyordu. Öğrencilerin birtakım talepleri vardı. Bu talepler okul yönetimince yerine getirilmeliydi. Tabi bu sorunlar ve talepler ülke sorunlarından soyutlanamazdı. Birlikte düşünülmeliydi. Ancak ülke sorunları da dünya sorunlarından bağımsız olamazdı .O halde dünya üzerindeki faşizm ve sosyal faşizm sona ermeden ülkemizin dolayısı ile bizim sorunlarımızın çözümü de mümkün görünmüyordu.Böylesine uçuk-kaçık değerlendirmelere kadar uzanıyordu nerdeyse işin ucu. Evde patlayan ampulü, atmış olan sigortayı değiştiremiyorduk, bursumuz-ki o da sonradan kesildi-ve babamızın gönderdiği para olmasa hayatta ve ayakta kalmamız bile zorken insanlar bırakın ülkeyi dünyayı değiştirme peşindeydik. O çağlarda sağduyu insan bedeninden ayrılarak seyahate çıkmıştı sanki. Sağduyulu değerlendirmeler de küçük hesaplılıkla eşdeğer tutuluyordu.

Sonuçta boykot bitti. Bitti ama nasıl bitti ne oldu da bitti orasını hiç hatırlamıyorum. Hatırladığım tek şey herkesin çok şey kaybettiği idi. Burslarımız zaten kesilmişti. Bunun dışında en az hemen  herkesin en az altı ayı kaybolmuştu. Diğer öğrenciler Haziran ayında okulu bitirirken bizler boykot nedeni ile stajımızı yapamadığımız için mezuniyetimiz ve göreve başlamamız nerede ise beş, altı ay gecikmişti. Kaybolan keşke zamandan ibaret olsa ne akıllar ne canlar kayboldu ne yuvalar yıkıldı ve ne ateşler düştü birçok yüreklere. Sonuçta bir dönem okula sokulmayanlar okula sokmaz olmuşlardı. Sanki Dünya tersine dönmüştü.

2000 li yıllarda lisans tamamlama programı için tekrar buluştum yüksek okulla. Marmara Üniversitesinde(Atatürk Eğitim Fakültesi) bir dönem büyük oğlum Dinçer’le birlikte gitme mutluluğunu da yaşadım. O Bilgisayar Mühendisliğine devam ederken bende rehberlik ve psikolojik hizmetler dalında lisansını tamamladım.

Bütün küçük kasabalarda öylemidir bilmiyorum. Bizim kasabamızda (Tekirdağ/Muratlı) o zamanlar büyük bir çoğunluğun benimsediği bir ezber vardı. “İlkokulu bitirenler Kepirtepe Öğretmen okulunun, ortaokulu bitirenler de Edirne Öğretmen okulunun sınavlarını kazandıklarında hayatları kurtulmuş demektir.” Şeklinde ifade edilen bu tespitten hareketle girdiğim Edirne öğretmen okulunun yazılı ve mülakat sınavlarını kazanarak 1964 yılında bu okula kaydımı yaptırdım. Bu okulların parasız yatılı oluşu,yiyecek yatacak yanında giysi ihtiyaçlarının da karşılanıyor olması belki başka çaresi olmayanların  ilk tercih edeceği yer oluyordu.Bu gerçekleşmediğinde biraz imkanı olanlar ilçede lise olmadığı için 25 km. kadar uzaklıktaki Tekirdağ’da ev tutarak lise,ticaret lisesi,sanat enstitüsü okullarında okuma seçeneğini değerlendiriyordu.Bu da olmadığında geleneksel usta-çırak ilişkisinden hareketle terzi,berber v.b.sanatlarının öğrenilmesi kulvarına geçiliyordu.

Edirne Erkek İlk öğretmen okulu binasının 1958 den bu yana öğretmen okulu, ,daha önce de tütün deposu olduğunu hep biliyorduk. Biraz daha derinliğine araştırdığımda bu okulun  1893 tarihinde Polonyalılar tarafından bir azınlık okulu olarak yapıldığını,tarihsel gelişim içinde  hastane,kız öğretmen okulu olarak da kullanıldığını öğrendim.1973 yılından itibaren 1.Murat Ortaokulu.1984 tarihinden bu yana da 1.Murat Lisesi olarak hizmet vermekte olduğunu söyleyebilirim.

Ortaokuldan sonra devam ettiğim öğretmen okulunda da sıradan bir öğrencilik yaşadım. Birinci sınıfta Edebiyat, Fizik ve Beden Eğitimi dersinden bütünlemeye kaldım.2. ve 3. sınıfları da doğrudan geçmiştim. Edebiyat fizik neyse de Beden Eğitimini kimseye izah edemiyordum. Onun için soranlara 2 dersten ikmale kaldığımı söylüyordum. Aslında bu dersten bütünlemeye kalışımı kendime de açıklayamamıştım bir türlü. Edebiyat ve fizik derlerinin sınavlarından başarısız olmamı gayet iyi anlıyordum .Ama ya beden eğitimi…Hem de en yüksek notu beklerken.Çok iyi bir sporcu falan olduğumdan da değildi beklentim.O yıl bayram tatili nedeni ile azalan öğrenci sayısı da dikkate alınarak 19 Mayıs gösterilerine katılanların karnelerine beden eğitimi notu 10 olarak verileceğine dair bir de teşvikten bahsedilmişti. Belki bunun da etkisi ile Müzik öğretmeni Necati beyin beste ve güftesini yaptığı ”Gülelim bizde,bu güzel günde….coşalım biz de haydi…”ezgisi ile jimnastik hareketlerinin sayısız provasını da yaptık.19 Mayıs törenlerinde de hayli başarılı idik.Fakat sonuç…yukarıda bahsettiğim gibi.Bir de bazı özellikleri ile gıcık,problem bir tip olsam belki burnumu sürtmek,  veya bana ders vermek için yapıldı diyebilirdim.Ama böyle bir şey de yoktu.Beden Eğitimi öğretmeninin beni hatırlayacağını bile sanmıyorum.

Bütünleme sınavlarına iyi çalıştım. Aynı ezgileri içimden mırıldanarak 10 numara beklentisi içine yaptığım hareketleri 5 numaraya razı olarak tekrarladım durdum. Edebiyat ve Fizik sınavını verdikten sonra Beden Eğitimi sınavına girdim. Benden başka sınava giren öğrenci olup olmadığını bile hatırlamıyorum. Okulumuzun Beden Eğitimi Öğretmeni Mustafa Özbek-ki ona da  “kıpışık” lakabını takmıştı öğrenciler-,Edirne Lisesinin,Ticaret lisesinin öğretmenleri Naci bey ve  Karga Bedri’den  oluşan komisyonda sınavımı başarı ile verdim.Yıllar sonra mevzuatı öğrenmeye başlayınca neyin kurbanı olduğumu daha iyi yorumlayacaktım.

Bazılarınca şans ”Uygun zamanda uygun yerde bulunmak” olarak tanımlanmaktadır. Bu tespitten hareketle şansızlığı da “uygun olmayan zamanda uygun olmayan yerde bulunmak” olarak tanımlamak mümkün herhalde. Bunu şunun için söylüyorum. Okul hayatımda ve daha sonraki hayatımda  sigara içen birisi olmadım .Ama öğretmen okulunda sigara içerken yakalandığımı söylersem sanırım ne demek istediğim anlaşılmış olur.

Okulumuz şehir içinde olmasına rağmen hafta içi okul dışına çıkmak yasaktı. Hafta sonlarında gündüzlerin en alışılmış eğlencesi Zorlutuna Kız Öğrenci Yurdunun karşısında bulunan Kız Öğretmen okulunun kaldırımından yürüyerek orada görebileceğiniz bir bakışa veya bir saç düzeltmeye derin anlam yükleyip bunlar üzerine senaryo üretmekti. Akşamları da sinema en klasik ve vazgeçilmez eğlence araçları arasındaydı. Zaman zaman kız öğretmen okulundan sınıfların birbirine verdiği çay partileri en heyecanlı sosyal hayat deneyimleri idi.

Yine böyle bir gece sinemadan çıkıp – sanıyorum Ayvazoğlu sineması idi- okula yönelmiştik Sigara içen arkadaşlardan biri bana bir sigara ikram etti .Ben önce istemedim ama o çağda büyüme,meydan okuma,ilgi merkezi olma gibi bazı kavramlar sigara tarafından sağlanıyordu. Arkadaşım biraz ısrar edince bir sigara da ben yaktım. Daha doğrusu sigarayı da verenler yaktı. Okulu bilenler Polis parkından ilerleyip Güldiken kız öğrenci yurdunu geçtikten sonra okula yaklaşıldığını tahmin ederler. Tabii  eski sigara içiciler “kurt “olduğu için okula gelmeden önceki ilk köşede sigaralarını atmışlar. Benim tabi bundan haberim yok. Köşeyi dönünce bir nefes daha çekip tam ben de sigarayı atayım derken o gece nöbetçi olan Fizik öğretmeni Sadık Bideci –onun da takma adının kont olduğunu söylemeliyim.- ile yüz yüze geliverdik. Diğerleri içeri girdi. Beni birkaç öğrenci ile birlikte alıkoydu. Diğer öğrencileri gönderdikten sonra üstümüzü aramaya önce benden başladı.Hem üzerimi arıyor hem de ısrarla ”Paket nerde..paket nerde”  diye soruyordu.Tabi ben ne söyleyeceğimi şaşırdım. Arkadaşlardan aldım desem bir türlü. Paketi attım desem bir türlü. Neyse bizim numaralarımız falan alındı. Biz de bizi bekleyen akıbetin ne olacağı kaygısını taşıyarak günleri saymaya başladık. Beklenen gün geldi Müdür tarafından çağrıldığımız söylenince hesap günü gelmiş olduğunu anladık. Müdür odasına benim dışımda çağrılan birkaç öğrenci daha vardı. Müdürümüz Necati Erinç(Totem) Önce genel bir söylev verdi. Siz bu okula niye geldiniz…ananız babanız sizi buraya niçin gönderdi…içerikli genel konuşmasının ardından bireysel olarak her öğrencinin başına gelip suçuna göre “Söyle bakalım okuldan neden kaçtın? Neden sigara içtin?” sorgulamasından sonra ortak yaptırım olarak “ Söyle bakalım çoceğem. Verem mi bavulunu eline?” cümlesini kendine özgü şivesi ile söylüyordu. Bavulun ele verilmesi kovulmanın kaba açıklaması idi. Bizim de gözümüzün önünden bavulu elinde memleketine dönmüş bir öğrencinin içler acısı durumu canlanıyordu. Bir daha olmayacağına dair sözlerin verilmesi üzerine bu talihsiz durum da atlatılmıştı.

1967 Haziranında Öğretmen okulunu bitirmiştim. O zaman teknoloji bu kadar ilerlememiş olmasına rağmen bir sonraki ayda mezun olan tüm öğrencilerin öğretmen olarak görev yapacakları yerler belli oluyordu. Tabi ben o tarihte 18 yaşını doldurmadığım için tayinim yapılamayacak ve yaklaşık bir yıl kadar büyümeyi bekleyecektim. Büyüme ayları olarak adlandırdığım bu dönemde yaşadıklarımı da başka bir yazı konusu yapacağım.