Bir başka coğrafyaya gittiğimizde merak ettiğimiz ilk şey oradaki mal ve hizmetlerin fiyatlarıdır. Etiketlerden ya da başka yollardan ulaştığımız rakamların kendi ülkemizdeki karşılığını bularak hayatın ne derece ucuz ve pahalı olduğu konusunda yorumlar yaparız. Bloğumda bu konuda Londra, İsviçre ve Hong Kong gibi ülkelerde durumu gösteren yazılarım mevcuttur. Her nasılsa birkaç kez ziyaret ettiğim ve 30’dan fazla yazı yazdığın Çin ile ilgili böyle bir bölümü atlamışım. Bu yazı ile de böyle bir eksikliği tamamlamış oluyorum.
Öncelikle Çin’in para birimi olarak kullanılan Yuan kayıtlarda RMB ya da CNY olarak geçiyor. Türk lirası ile karşılaştırıldığında (Kasım 2025) 1 RMB= 5.88 olduğunu belirtelim ama bunu 6TL olarak yuvarlarsak hesaplamalarımız daha kolay olur. Öncelikle bunu zihnimizin bir kenarına not edelim.
Çin’de genelde ücretlerin düşük ve farklılıklar gösterdiğini söyleyebiliriz. Örneğin Türkiye’de olduğu gibi tüm ülke için geçerli bir asgari ücret yok. Eyaletlere ve şehirlere göre değişkenlik gösteriyor ve 1500 RMB ile 2500 RMB aralığında değişiyor. Bu miktarlar Türkiye’deki asgari ücretin altındaki bir miktara tekabül etmektedir. Ancak çalışan nüfustaki oranı yüzde 5-10 arasında olduğunu düşünürsek bunun bir giriş, başlangıç ve deneme ücreti olduğu kabul edilebilir.
Aynı farklı tabloyu emekli ücretlerinde de görmek mümkün. Kırsal bölgelerde düşük, şehirlerde daha yüksek emekli ücretinden söz edilebilir. Ödenen prime göre ve sektörlere göre farklı olan bu durum memur emeklileri için daha iyi bir seviyede. Rakam vermek gerekirse kırsalda 100- 300 RMB, şehirlerde 3000-5000 RMB, memur emeklileri de 5000-10000 RMB, aralığında emekli maaşı alabiliyor.
Bu arada resmi rakamlara göre işsizlik oranının yüzde 5 civarında olduğunu ekleyelim.
Şangay’da toplu taşıma otobüs ve metro ile gerçekleşmektedir. Dünyanın en uzun metro ağına sahip olan şehirdeki bu ağ 800 km’den fazladır ve 500’den fazla da durak bulunmaktadır. Her geçen gün de bu miktarlar büyüyerek gelişmektedir. Metro yolculuğu 3-7 RMB, ondan daha ucuz olan otobüslerde de taşıma ücreti 1-5 RMB arasındadır. Büyük oranda elektrikli araç kullanımına geçen Çin’de akaryakıt fiyatlarının da 8-9 RMB seviyesinde olduğunu hatırlatalım.
En yaygın ulaşım aracı olarak kullanılan taksiler de çeşitlilik göstermektedir. Açılış ücreti 12-16 RMB (İlk üç kilometre bu ücrete dahil) ve takip eden her km için 2-3 RMB ödenmektedir. Batıda Uber olarak bilinen sistemin burada DİDİ olarak hayata geçtiğini görüyoruz. El kaldırıp taksi çevirme büyük oranda sona ermiş herkes cep telefonundaki uygulamalar ile bu hizmetlere ulaşmaktadır.
Aşağıda fikir olması açısından market raflarından derlediğim bir liste ile bu yazıyı sonlandırmak isterim. Ancak sebze ve meyve reyonlarındaki yazılı fiyatların çoğu yarım kilonun fiyatı olduğunu hemen eklemeliyim.
Dana kıyma / kg…………….80-100 RMB
But-Rosto /kg……………….100-160 RMB
Kuzu eti /kg…………………. 80-100 RMB
Tavuk /kg……………………..20-30 RMB
Muz / kg…………………….10-16 RMB
Prinç/ 5 kg…………………50-70 RMB
Armut / kg……………… 5-7 RMB
Mandalina / kg………….18-20 RMB
Mısır özü yağı / 5kg …………20-30 RMB
Zeytinyağı /1.6 Litre……….100-120 RMB